အသက္ရႈၾကပ္၀မ္းပ်က္ေရာဂါ(Histoplasmosis)

ဒီေရာဂါကိုျဖစ္ေစတတ္တဲ့ Histoplasma capsulatum ဆိုတဲ့မိႈဟာ အပူပိုင္းေဒသေတြနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံလို သမပိုင္းေဒသေတြရဲ႕ေျမႀကီးထဲမွာ သဘာ၀အေလွ်ာက္ေတြ႕ရတတ္တဲ့မိႈတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္ ၊ ဒီေရာဂါကေတာ့ ျပင္ပေျမေပၚမွာေျပးလႊားေနထိုင္ရတဲ့ေခြးေတြမွာ ပိုအျဖစ္မ်ားၿပီး အသက္အရြယ္ (၇)ႏွစ္ေအာက္ေခြးေတြမွာ ပိုမိုျဖစ္ပြားတတ္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္ ၊ ဒီေရာဂါကိုျဖစ္ေစတတ္တဲ့  Histoplasma capsulatum ဆိုတဲ့မိႈကို ၾကက္ငွက္နဲ႕လင္းႏို႔ၾကြက္ေတြရဲ႕မစင္ေတြရွိတဲ့ေျမႀကီးမွာ အမ်ားအျပားေတြ႕ရတတ္ပါတယ္ ၊ ေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့မိႈ၀င္ေရာက္ေနတဲ့ေခြးေတြမွာ အမ်ားစုဟာ ကိုယ္ခံအားေကာင္ေနရင္ေတာ့ ေရာဂါလကၡဏာမျပပဲရွိေနတတ္ပါတယ္ ၊ ကိုယ္ခံအားက်ဆင္းသြားတဲ့အခ်ိန္မ်ိဳးမွာေတာ့ ေရာဂါလကၡဏာေတြျဖစ္ေပၚလာတတ္ပါတယ္ ၊ ေရာဂါပိုး၀င္ေရာက္တဲ့အဓိကလမ္းေၾကာင္းေတြကေတာ့ ေလနဲ႔အတူရႈရႈိက္မိရာကျဖစ္ေစ ဒီေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့မိႈပါတဲ့အစာနဲ႔ ေရကို စားေသာက္မိရာကျဖစ္ေစ ၀င္ေရာက္လာတာျဖစ္ပါတယ္ ၊ ေရာဂါအဆင့္ျဖစ္လာရင္ ေရာဂါလကၡဏာအမ်ိဳးမ်ိဳးျပသလာတတ္ပါတယ္ ၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း ၊အသက္ရႈၾကပ္ျခင္း ၊ ၀မ္းပ်က္ျခင္းနဲ႔ အဖ်ားနဲ႔အတူမိႈင္ေတြေနတတ္ျခင္းေတြဟာ ေတြ႕ရတတ္တဲ့ေရာဂါလကၡဏာေတြျဖစ္ပါတယ္ ၊ မ်က္တြင္းသားေတြျဖဴဖတ္ျဖဴေရာ္ျဖစ္ေနတာကိုလည္း ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္ ၊ ဒီေရာဂါဟုတ္မဟုတ္ကိုသိရဖို႔ကေတာ့ စအိုအတြင္းသားျဖစ္ေစ ေရာဂါလကၡဏာျပတဲ့ေနရာကအသားစကိုျဖစ္ေစ ရယူၿပီးဓါတ္ခြဲခန္းမွာပြားမ်ားေစျခင္းနည္းနဲ႔စစ္ေဆးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္ ၊ ဒီေရာဂါျဖစ္တဲ့ေခြးကို itraconazole  စားေဆးနဲ႔ကုသေပးႏိုင္ပါတယ္ ၊ Ketoconazole နဲ႔ fluconazole စားေဆးေတြလည္းတိုက္လို႔ရေပမယ့္ ေဆးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ားတတ္ပါတယ္ ၊ fluconazole စားေဆးနဲ႔မတိုးတဲ့ေခြးဆိုရင္ itraconazole  စားေဆးေျပာင္းတိုက္ရပါမယ္ ၊ ဘယ္ေဆးကိုပဲတိုက္တိုက္ အနည္းဆံုး(၂)လကေန(၃)လအထိတိုက္ေကၽြးေပးဖို႔လိုအပ္ပါတယ္ ၊ အသက္အႏ ၱရာယ္နီးတဲ့အေနအထား ရွိတဲ့ေခြးေတြဆိုရင္ေတာ့ Amphotericin B ေဆးကိုသံုးသင့္ပါတယ္ ၊ ဒီေရာဂါကိုစတင္ကုသခ်ိန္မွာ glucocorticoids စားေဆးတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးပူးတြဲတိုက္ေကၽြးေပးျခင္းဟာ ေရာဂါလကၡဏာေတြကို လွ်င္ျမန္စြာသက္သာသြားေစႏိုင္ပါတယ္ ။