(Unocode Version)
ကြောင်တွေမှာ
အန်တတ်တဲ့အကြောင်းရင်းတွေများစွာရှိပါတယ် အများဆုံးဖြစ်လေ့ရှိတာကတော့
အမွှေးအမျှင်တွေလိုမျိုး
အစာချေဖို့မလွယ်တဲ့အရာတွေကိုမျိုချမိတဲ့အခါမျိုးနဲ့ အစာအိမ်ကိုယားယံ
စေတတ်တဲ့အစာတွေကိုစားမိတဲ့အခါမှာ
ကြောင်တွေဟာအန်လေ့ရှိပါတယ်။
အဲဒီလိုအန်နေခြင်းဟာ
အစာအိမ်ထဲရောက်နေတဲ့အရာတွေကိုပြန်ထွက်သွားအောင်ခန္တာကိုယ်က
နေသဘာဝအလျှောက်လုပ်ဆောင်နေတာဖြစ်တဲ့အတွက် အထူးစိုးရိမ်စရာမလိုပါဘူး။
တစ်ခါတလေ
ကြောင်တွေဟာ အစာကိုအမြန်စားတဲ့အခါမျိုးနဲ့အလွန်အကျွံစားမိလိုက်တဲ့
အခါမျိုးတွေမှာ
အစားတွေကနေ အစာအိမ်နံရံကိုဖိထားတဲ့အားကြောင့်လည်း ယာယီအားဖြင့်
အန်တတ်ပါသေးတယ်။
အပြင်းအထန်အန်တာမျိုးမဟုတ်ပဲ
သာမန်လောက်သာအန်တာဆိုရင်တော့ဆေးခန်းကိုပြဖို့
မလိုအပ်ပါဘူး
အန်တဲ့အခါအမြှုပ်ထပြီး အရည်ကြည်တွေသာအန်တာဆိုရင်အစာချေလို့
မရတဲ့အရာတစ်ခုခုကိုမျိုချထားတာမျိုးဖြစ်တတ်ပါတယ်
ကြောင်တွေကိုအစာကျွေးတဲ့အခါ
ကြောင်တစ်ကောင်ချင်းကိုသီးခြားအစာခွက်တွေနဲ့သာ
ကျွေးသင့်ပါတယ်
ကြောင်(၂)ကောင်(၃)ကောင်ကို အစာခွက်တစ်ခုတည်းမှာကျွေးရင်
အစာကိုအလုအယက်အမြန်လုစားလေ့ရှိတဲ့အတွက် အလွန်အကျွံစားမိတာမျိုးတွေဖြစ်တတ်
ပါတယ်၊ ဒါကြောင့်မို့ ကြောင်တွေကိုအစာကျွေးတဲ့အခါ
ကြောင်တစ်ကောင်ချင်းကို
သီးခြားအစာခွက်တွေနဲ့သာကျွေးသင့်ပြီး
အစာကိုလည်းသင့်တော်ရုံမျှသာထည့်
ပေးသင့်ပါတယ်။
မိမိရဲ့ကြောင်အန်တဲ့အခါမှာ
ဘာကြောင့်အန်ရသလဲဆိုတာကိုသိဖို့လိုအပ်သလို အန်တဲ့ပမာဏနဲ့
အန်တဲ့အကြိမ်ရေများလာတာနဲ့အမျှ
ကိုယ်ခန္တာရဲ့အရည်ဓာတ်တွေဆုံးရှုံးနေရတယ်ဆိုတာကို
အခြေခံအားဖြင့်သိထားရမှာဖြစ်ပါတယ်။
အကယ်၍များအန်တာနဲ့ဝမ်းလျှောတာတွဲပြီးဖြစ်နေရင် အရည်ဓာတ်ဆုံးရှုံးမှုဟာ အလွန်
မြန်တဲ့အတွက်
အသက်အန္တရာယ်ရှိလာနိုင်ကြောင်းသိထားသင့်ပါတယ်
အန်နေတဲ့ကြောင်ကိုပြုစုတဲ့အခါ
ပထမ(၁၂)နာရီအတွင်းမှာတော့ ရေနဲ့အစာကိုနည်းနည်းလေး
ပဲကျွေးရပါမယ် ကြောင်ရေဆာရင်
ရေခဲတုံးလေးကိုလျှက်စေနိုင်ပါတယ်၊အကယ်၍ဆက်မအန်
တော့ရင် ရေကိုနည်းနည်းပိုပြီးတိုက်လို့ရပါတယ်၊ရေအပြင် ဓာတ်ဆားရည်ကိုနည်းနည်းတိုက်ပေး
ရင်ပိုကောင်းပါတယ်။
အဲဒီအဆင့်အထိပြန်မအန်လာတော့ရင်
အဆီဓာတ်မပါတဲ့အစာကို နောက်ထပ်(၁၂)နာရီအထိ
နည်းနည်းချင်းစကျွေးကြည့်သင့်ပါတယ်
ဆက်လက်ပြီး အခြေအနေကောင်းနေရင်
ပုံမှန်ကျွေးနေကျအတိုင်းကျွေးလို့ရပြီဖြစ်ပါတယ်။
အဲဒီလိုပြုစုပေးလျှက်နဲ့
(၂၄)နာရီအထိ အန်နေတာကရပ်မသွားရင်တော့ ဘာကြောင့်အန်နေ
တာလဲဆိုတာကို
စစ်ဆေးဖော်ထုတ်ပြီးလိုအပ်သလိုကုသပေးနိုင်ဖို့အတွက်တိရစ္ဆာန်ရောဂါကု
ဆရာဝန်နဲ့ပြသဖို့လိုအပ်ပြီဖြစ်ပါတယ်၊ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့အန်ခြင်းဟာရောဂါတွေရဲ့ရှေးဦး
လက္ခဏာတစ်ခုဖြစ်လို့ပါပဲ။
အန်တဲ့လက္ခဏာကိုပြသတတ်တဲ့ရောဂါတွေကိုဗဟုသုတအဖြစ်ဖော်ပြရရင်
(၂)
Infectious disease (ကူးစက်ရောဂါများ)
(၃)
Kidney diseases (ကျောက်ကပ်ရောဂါများ)
(၄)
Liver diseases (အသည်းရောဂါများ) နဲ့
(၅) Central
nervous system disorder(ဦးနှောက်နှင့်အာရုံကြောဆိုင်ရာရောဂါများ)
စသည်တို့ဖြစ်ပါတယ်
ဦးနှောက်အမြှေးယောင်တာလိုမျိုး
ဦးနှောက်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ရောဂါတစ်ခုခုဖြစ်နေရင်(သို့)
ဦးနှောက်ထဲမှာ အကြိတ်တည်နေရင်
ဦးခေါင်းထဲမှာဖိအားများလာပြီး မရပ်မနားထိုးအန်
နေတတ်ပါတယ်တဲ့အပြင်အခြားအခြေအနေတွေကြောင့်လည်းအန်တတ်ပါသေးတယ် ။
အဲဒါတွေကတော့
(၁)
အဆိပ်မိခြင်း(Poisons)
(၂)
အစာအိမ်အတွင်းသန်ကောင်များစွဲကပ်နေခြင်း(Stomach
worm)
(၃)
အာသီးယောင်ခြင်း(Tonsillitis)
(၄) အစာရေမျိုပိုင်းယောင်ခြင်း(Sore throat)
(၅)
အူယောင်ခြင်း(Enteritis)
(၆)
သားအိမ်ယောင်ခြင်း(Acute
metritis)
(၇)
ခံတွင်းအမြှးများယောင်ခြင်း(Stomatitis)
(၈)
ကိုယ်တွင်းခေါင်းအမြှေးယောင်ခြင်း(Peritonitis)
စတဲ့အခြေအနေမျိုးတွေမှာ
အစာအိမ်ရဲ့အတွင်းနံရံတွေဟာအထိမခံနိုင်တဲ့အတွက် အစာနည်းနည်း
ဝင်လာရင်တောင်
အန်ထုတ်ပစ်တတ်ပါတယ်။
တိရစ္ဆာန်ရောဂါကုဆရာဝန်တွေဟာ
အန်နေတဲ့အကြောင်းရင်းကိုရှာဖွေကုသဖို့ကြိုးစား တဲ့အခါ
အန်ထွက်လာတဲ့အရာတွေရဲ့အနေအထားနဲ့
အန်ပုံအန်နည်းတွေကိုထည့်သွင်းစဉ်းစားပြီးဆုံးဖြတ်
ရလေ့ရှိပါတယ်။
အန်ထွက်လာတဲ့အရာတွေရဲ့အနေအထားနဲ့
အန်ပုံအန်နည်းတွေအမျိုးမျိုးရှိနိုင်ပါတယ်၊
ဉပမာတွေအနေနဲ့ကတော့
သွေးအန်ခြင်း
သွေးစိမ်းအန်တာနဲ့ကော်ဖီရောင်အန်တာဟာမတူပါဘူးသွေးစိမ်းအန်ခြင်းဟာအစာအိမ်ထဲမှာ
သွေးယိုစိမ့်နေတာကြောင့်ဖြစ်ပြီးကော်ဖီရောင်အန်ခြင်းကတော့အူလမ်းကြောင်းအထက်ပိုင်း
မှာသွေးယိုစိမ့်နေလို့ဖြစ်ပါတယ်ဒီလိုဖြစ်လာခဲ့ရင်အသက်နဲ့နီးတဲ့အတွက် အနီးကပ်စောင့်ကြည့်
ကုသပေးရမယ့်အခြေအနေဖြစ်ပါတယ်။
ချေချက်ပြီးသောအစာများအန်ခြင်း
ချေချက်ပြီးသောအစာများအန်ခြင်းဟာအူလမ်းကြောင်းရဲ့တစ်နေရာမှာပိတ်ဆို့နေတာမျိုးဖြစ်နိုင်
သလို ကိုယ်တွင်းခေါင်းအမြှေးပေါက်ပြီးဝမ်းဗိုက်ထဲကိုရောဂါပိုးတွေဝင်ရောက်နေ တာမျိုးလည်း
ဖြစ်နိုင်ပါတယ်၊ဒီလိုအခြေအနေဆိုရင်တော့ခွဲစိပ်ကုသမှုလုပ်ဖို့လိုမလို
သိရှိနိုင်ဖို့ဓာတ်မှန်ရိုက်ပြီး
စစ်ဆေးရမှာဖြစ်ပါတယ်။
မရပ်မနားထိုးအန်နေခြင်း(Projectile Vomiting)
ဗိုက်ထဲကိုအစာမျိုချလိုက်တာနဲ့အစာကိုလက်မခံပဲချက်ချင်းဆိုသလိုမရပ်မနားထိုးအန် နေတာ
ဆိုရင်၊အစာအိမ်နဲ့အူလမ်းကြောင်းဆက်တဲ့နေရာမှာ၊လုံးဝပိတ်ဆို့နေတာကြောင့်ဖြစ်နိုင်ပါတယ်
အဲဒီနေရာမှာလမ်းကြောင်းအလွန်ကျဉ်းနေတာမျိုးဖြစ်နိုင်သလိုအကြိတ် အဖုတွေထွက်နေလို့
လည်းဖြစ်နိုင်ပါတယ် ၊ တစ်ခါတစ်လေမှာတော့
အစာမကြေနိုင်တဲ့ ပြင်ပပစ္စည်းတစ်ခုခုကို
မျိုးချမိတဲ့အတွက်အဲဒီနေရာအရောက်မှာလာပိတ်ဆို့နေလို့လည်း ဖြစ်တတ်ပါတယ်။
သွေးအတွင်းသိုင်းရှိုက်ဟိုမုန်းပမာဏများနေခြင်း(Hyperthyroidism)
သိုင်းရှိုက်ဟိုမုန်းဓာတ်ဟာသွေးထဲမှာရှိသင့်တဲ့ပမာဏထက်ပိုများလာရင်လည်းခဏခဏ
အန်တတ်
ပါတယ် အထက်မှာဖော်ပြခဲ့တဲ့အချက်တွေထဲကမဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ယူဆရတဲ့အခါ
သွေးကိုဖောက်
ယူပြီး Hyperthyroidism ဖြစ်နေခြင်းရှိမရှိဓာတ်ခွဲခန်းမှာ
စစ်ဆေး ကြည့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။
အချုပ်ဆိုရရင်ကြောင်တွေမှာသာမန်မဟုတ်ပဲအန်နေတဲ့အခြေအနေတွေကိုကြုံရတဲ့အခါ
တိရစ္ဆာန်ရောဂါကုဆရာဝန်တွေဟာအန်နေရခြင်းရဲ့အကြောင်းရင်းကို မတွေ့ တွေ့အောင်ရှာဖွေပြီး
ပျောက်ကင်းသက်သာသွားစေဖို့သင့်လျှော်တဲ့ကုထုံးများနဲ့ကုသပေးနိုင်ကြပါကြောင်းတင်ပြလိုက်
ပါတယ်။
(Zawgyi Version)
ေၾကာင္ေတြအန္တတ္တဲ့အေၾကာင္းရင္းမ်ားစြာရွိတဲ့အနက္ အမ်ားဆံုးျဖစ္တတ္တာကေတာ့အေမႊးအမ်ွင္ ကဲ့သို႔ အစာေခ်ဖို႔မလြယ္တဲ့အရာေတြစားမိတဲ့အခါနဲ႔ အစာအိမ္ကိုယားယံေစတဲ့အရာေတြကိုစားမိလို႔အန္ တာက အမ်ားဆံုးျဖစ္ပါတယ္
အျပင္းအထန္မဟုတ္ပဲသာမန္ေလာက္သာအန္ေနတာဆိုရင္ေတာ့ ေဆးခန္းျပဖို႔မလိုအပ္ပါဘူူး
အန္တဲ့အခါ အျမႈတ္ထၿပီးအရည္ၾကည္သာအန္တာဆိုရင္ အစာေခ်လို႔မရတဲ့အရာတစ္ခုခုကိုမ်ိဳခ်မိခဲ့ လို႔ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္
အဲဒီလိုအန္ေနျခင္းဟာ အစာအိမ္ထဲေရာက္ေနတဲ့အရာကို ျပန္ထြက္သြားေအာင္ ခႏၲာကိုယ္ကသဘာဝ အေလ်ွာက္လုပ္ေဆာင္ေနတာျဖစ္လို႔ စိုးရိမ္စရာမရွိပါဘူး
အစာကိုအျမန္စားတဲ့အခါမ်ိဳးနဲ႔ အလြန္အက်ြံစားမိတဲ့အခါမ်ိဳးနဲ႔ အေလာတႀကီးအျမန္စားတဲ့အခါမ်ိဳးမွာလည္း အစာအိမ္နံရံကိုဖိအားသက္ေရာက္မႈရုတ္တရက္မ်ားလာေစတဲ့အတြက္ ယာယီအားျဖင့္အန္တတ္ပါတယ္
အစာေက်ြးတဲ့အခါ ေၾကာင္(၂)ေကာင္(၃)ေကာင္ကိုအစာခြက္တစ္ခုတည္းမွာေက်ြးရင္ အစာကိုအငမ္းမရ အျမန္လုစားတတ္တဲ့အတြက္တစ္ေကာင္ခ်င္းသီးျခားစီအစာေက်ြးသင့္ပါတယ္ အစာေက်ြးတဲ့အခါမွာလည္း သင့္ေတာ္ရံုသာေက်ွြးသင့္ပါတယ္
ေၾကာင္ကအန္ေနရင္ ဘာ့ေၾကာင့္အန္သလဲဆိုတာသိဖို႔လိုအပ္သလို အန္တဲ့ပမာဏနဲ႔အႀကိမ္ေရမ်ားလာ တာနဲ႔အမ်ွ ကိုယ္ခႏၲာရဲ႕အရည္ဓါတ္ဆံုးရံႈးမႈျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကို အေျခခံအားျဖင့္သိထားဖို႔လိုအပ္ပါတယ္
အန္ျခင္းနဲ႔ဝမ္းေလ်ွာျခင္းတြဲျဖစ္ေနရင္ အရည္ဓါတ္ဆံုးရံႈးမႈဟာ အလြန္ျမန္တဲ့အတြက္ အသက္အႏၲရာယ္ရွိ လာႏိုင္တယ္ဆိုတာလည္း သိထားရပါမယ္
အန္ေနတဲ့ေၾကာင္ကို ပထမ(၁၂)နာရီအၾကာအတြင္းမွာ ေရနဲ႔အစာနည္းနည္းေလးပဲေက်ြးရပါမယ္ ေရဆာ လာရင္ေရခဲတံုးေလးကိုလ်ွက္ေစႏိုင္ပါတယ္မအန္ေတာ့ရင္ ေရကိုနည္းနည္းတိုက္ႏိုင္ပါတယ္ ေရအျပင္ဓါတ္ဆားရည္ကိုနည္းနည္းတိုက္ေပးသင့္ပါတယ္ ေရတိုက္လို႔ျပန္မအန္ေတာ့ရင္အဆီဓါတ္ မပါတဲ့ အစာကို ေနာက္ထပ္(၁၂)နာရီအထိနည္းနည္းခ်င္းစေက်ြးၾကည့္သင့္ပါတယ္ အေျခအေနေကာင္းလာရင္ေတာ့ပံုမွန္ေက်ြးေနက်အတိုင္းေက်ြးလို႔ရပါတယ္
ဒီလိုျပဳစုေပးေနလ်ွက္နဲ႔ (၂၄)နာရီအထိ အန္တာရပ္မသြားရင္ေတာ့ ဘာေၾကာင့္အန္တာလဲဆိုတာကို စစ္ေဆးေဖာ္ထုတ္ၿပီး လိုအပ္သလိုကုသေပးႏိုင္ဖို႔အတြက္ တိရစာၦန္ေရာဂါကုဆရာဝန္နဲ႔တိုင္ပင္သင့္ပါတယ္
အန္တဲ့လကၡဏာကိုပထမဦးဆံုးျပသတတ္တဲ့ေရာဂါေတြကို ဗဟုသုတအျဖစ္တင္ျပလိုက္ပါတယ္
(၁)panleukopenia-ေၾကာင္ေက်ာက္ေရာဂါ (ကူးစက္တတ္ေသာဗိုင္းရပ္ေရာဂါျဖစ္ၿပီးရုတ္တရက္အျပင္းအထန္အန္တတ္သည္)
(၂) infectious disease (ကူးစက္ေရာဂါမ်ား)
(၃) Kidney diseases (ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါမ်ား)
(၄) Liver diseases (အသည္းေရာဂါမ်ား) နဲ႔
(၅)Central nervous system disorder (ဦးေႏွာက္ႏွင့္အာရံုေၾကာဆိုင္ရာေရာဂါမ်ား) စသည္တို႔ျဖစ္ ပါတယ္
ဦးေႏွာက္အေျမွးေယာင္ျခင္းကဲ့သို႔ ဦးေႏွာက္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ေရာဂါတစ္ခုခုျဖစ္ေနရင္ ဒါမွမဟုတ္ ဦးေႏွာက္ထဲမွာ အႀကိတ္တည္ေနရင္လည္းဦးေခါင္းထဲမွာ ဖိအားအားမ်ားလာေစၿပီး မရပ္မနား ထိုးအန္တာမ်ိဳးျဖစ္တတ္ပါတယ္
ေၾကာင္ေတြအန္တတ္တဲ့အျခားအေျခအေနေတြကေတာ့
(၁) Poisons (အဆိပ္မိျခင္း)
(၁) Stomach worm (အစာအိမ္အူလမ္းေၾကာင္အတြင္းသန္ေကာင္ေရာဂါစြဲကပ္ျခင္း)
(၂) Tonsillitis (အာသီးေယာင္ျခင္း)
(၃) Sore throat (အစာေရမ်ိဳပိုင္းေယာင္ျခင္း)
(၄) Inflammatory bowel disease (အူေယာင္ေရာဂါ)
(၅) Acute metritis (သားအိမ္တြင္းပိုးဝင္ေယာင္ယမ္းျခင္း)
(၂) Stomatitis (ခံတြင္းပိုင္းေယာင္ျခင္း)
(၃) peritonitis (ကိုယ္တြင္းေခါင္းေယာင္ျခင္း)နဲ႔
(၄) enteritis (အူေယာင္ျခင္း) စတဲ့အေျခအေနမ်ိဳးေတြမွာ
အစာအိမ္ရဲ႕အတြင္းနံရံေတြဟာ အထိမခံႏိုင္တဲ့အတြက္ အစာဝင္လာရင္ အန္ထုတ္ပစ္ေလ့ရွိပါတယ္
တိရစာၦန္ေရာဂါကုဆရာဝန္ေတြဟာ ေရာဂါကိုရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ရာမွာ အန္ထြက္လာတဲ့အရာေတြနဲ႔ အန္ပံုအန္နည္းကိုထည့္သြင္းစဥ္းစားဆံုးျဖတ္ေလ့ရွိပါတယ္
ေသြးအန္ျခင္း
ေသြးစိမ္းအန္တာနဲ႔ ေကာ္ဖီေရာင္အန္တာဆိုရင္ ခံတြင္းပိုင္းနဲ႔အူလမ္းေၾကာင္းအထက္ပိုင္းမွာ ေသြးယိုစီးမႈရွိေနလို႔ျဖစ္ပါတယ္ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးႀကံဳရရင္ အသက္နဲ႔နီးတဲ့အတြက္ လိုအပ္တဲ့ကုသ မႈေတြကို အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ကုသေပးဖို႔လိုအပ္ပါတယ္
ဝမ္းအဖတ္မ်ား(Feces)ပါေသာအန္ျခင္း
ေျခခ်က္ၿပီးသားအစာေတြ(ဝမ္း)အန္တာဆိုရင္ အူလမ္းေၾကာင္းတစ္ေနရာမွာ ပိတ္ဆို႔ေနလို႔ျဖစ္ေစ ကိုယ္တြင္းေခါင္းအေျမွးေယာင္ေနလို႔ျဖစ္ေစ ဝမ္းဗိုက္အတြင္းေပါက္ၿပဲမႈေၾကာင့္ပိုးဝင္ေနတာမ်ိဳးေတြျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးႀကံဳရရင္ ဓါတ္မွန္ရိုက္တာကဲ့သိုစစ္ေဆးမႈေတြလုပ္ၿပီး လိုအပ္ရင္ခြဲစိပ္ ကုသမႈေတြလုပ္ရတတ္ပါတယ္
မရပ္မနားထိုးအန္ေနျခင္း(Projectile Vomiting)
ဗိုက္ထဲကိုအစာဝင္လိုက္တာနဲ႔ အစာကိုလက္မခံပဲ မရပ္မနားထိုးအန္ေနရင္ေတာ့ အစာအိမ္နဲ႔ အူလမ္းေၾကာင္းအေပၚပိုင္းမွာ လံုးဝပိတ္ဆို႔ေနတာေၾကာင့္ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္
ပိတ္ဆို႔ႏိုင္တာေတြကေတာ တစ္ခုခုမ်ိဳခ်မိတာမ်ိဳး အႀကိတ္အဖုျဖစ္ေနတာမ်ိဳးနဲ႔ အစာအိမ္အူလမ္းေၾကာင္း ကိုယ္တိုင္က က်ဥ္းေနတာမ်ိဳးလည္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္ အဲဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးမွာ ဓါတ္မွန္ရိုက္စစ္ေဆးၾကည့္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္
ေသြးအတြင္းမွာ သိုင္းရိြဳက္ဟိုမုန္းပမာဏမ်ားျပာေနျခင္း(Hyperthyroidism)ေၾကာင့္လည္း မရပ္မနားထိုး အန္ေနတာမ်ိဳးျဖစ္တတ္ပါတယ္ အဲဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးဆိုရင္ေတာ့ ေသြြးကိုေဖာက္ယူၿပီး Thyroidism ျဖစ္မျဖစ္စမ္းသပ္ျခင္းျပဳလုပ္ရပါတယ္
အန္ေနရျခင္းရဲ႕အေၾကာင္းရင္းကို တိရစာၦန္ေရာဂါကုဆရာဝန္ေတြကရွာေဖြကုသေပးၾကတာျဖစ္ပါတယ္
