ခႏၲာကိုယ္မွာလိုအပ္တဲ့ corticosteroids ဟိုမုန္း(၂)မ်ိဳးကိုထုတ္လုပ္ေပးေနတဲ့ Adrenal ဂလင္း(၂)ခုဟာ ေက်ာက္ကပ္ရဲ႕အေပၚဖက္မွာတည္ရွိပါတယ္ဒီဂလင္းေတြရဲ႕cortexလို႔ေခၚတဲ့အကာပိုင္းဟာဟိုမုန္းေတြ ထုတ္လုပ္ႏိုင္ တဲ့ဆဲလ္ေတြနဲ႔ဖြဲ႕စည္းထားတာျဖစ္ၿပီး corticosteroids ဟိုမုန္း(၂)မ်ိဳးကိုထုတ္လုပ္ေပးေန တာျဖစ္ပါတယ္
တစ္မ်ိဳးက အမ်ိဳးအစားျဖစ္ၿပီး ခႏၲာကိုယ္ထဲကဓါတ္ဆားရည္ပမာဏကိုထိမ္းညွိေပးပါတယ္ ေနာက္တစ္မ်ိဳး ကေတာ့ Glucocorticoids အမ်ိဳးအစားျဖစ္ၿပီး ခႏၲာကိုယ္ကေယာင္ယမ္းမႈေတြနဲ႔ ခုခံစြမ္းအားကိုေလ်ွာ့ ခ်ေပးတဲ့အလုပ္ေတြကိုလုပ္ေဆာင္ပါတယ္
အဲဒီဂလင္းေတြကေန ဟိုမုန္းပမာဏဘယ္ေလာက္ထုပ္လုပ္ရမယ္ဆိုတာကိုေတာ့ ဦးေႏွာက္ထဲမွာရွိတဲ့ ပီက်ဴထရီဂလင္းကေနညႊန္ၾကားေပးေနတာျဖစ္ပါတယ္ ပီက်ဴထရီဂလင္းကေန adrenocorticotropic hormone(ACTH)နည္းနည္းထုတ္ေပးရင္ေက်ာက္ကပ္ကအဒရီနယ္ဂလင္းေတြကလည္းcorticosteroids ဟိုမုန္း(၂)မ်ိဳးကိုနည္းနည္းပဲထုတ္ၿပီး ပီက်ဴထရီဂလင္းကေန adrenocorticotropic hormone(ACTH) အမ်ားႀကီးထုတ္ေပးရင္ ေက်ာက္ကပ္က အဒရီနယ္ဂလင္းေတြကလည္း corticosteroids ဟိုမုန္း(၂)မ်ိဳးကို အမ်ားႀကီးထုတ္ေပးတာျဖစ္ပါတယ္
Cushing’s ေရာဂါဆိုတာကေတာ့ ဦးေႏွာက္ထဲမွာရွိတဲ့ပီက်ဴထရီဂလင္းမွာ အႀကိတ္တည္ၿပီး ACTH ေတြ အမ်ားႀကီးလႊတ္ထုတ္လာတဲ့အတြက္ေက်ာက္ကပ္ဂလင္းေတြကေနလည္းcorticosteroidsဟိုမုန္းေတြေန႔စဥ္ ရက္ဆိုသလိုအမ်ားႀကီးထုတ္လုပ္ေပးေနတဲ့အတြက္ မလိုလားအပ္တဲ့လကၡဏာေတြျဖစ္လာတဲ့ေရာဂါ တစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္ ဒီေရာဂါကို (Cushing’s syndrome)လို႔လည္းေခၚၾကပါတယ္
ေက်ာက္ကပ္မွာရွိတဲ့ အဒရီနယ္ဂလင္းေတြကိုယ္တိုင္အႀကိတ္ျဖစ္လို႔ Cushing’sေရာဂါျဖစ္လာတာကေတာ့ (၁၅%)ေလာက္သာရွိၿပီးဦးေႏွာက္ထဲမွာရွိတဲ့ပီက်ဴထရီဂလင္းမွာအႀကိတ္တည္လို႔ျဖစ္လာတာက(၈၅%)
ေလာက္ရွိတယ္လို႔ဆိုပါတယ္
ကူရွင္းေရာဂါဟာေခြးေတြမွာအသက္ရြယ္မေရြးျဖစ္ပြားတတ္ေပမယ့္သက္လတ္ပိုင္နဲ႔အသက္ႀကီးပိုင္းေခြးေတြ မွာပိုၿပီးအျဖစ္မ်ားတာေတြ႕ရပါတယ္
ဒီေရာဂါဟာ Poodles, Boston Terriers,Dachshunds, နဲ႔ Boxers စတဲ့ေခြးအမ်ိဳးအစားေတြမွာပိုၿပီး အျဖစ္မ်ားေလ့ရွိပါတယ္
တခါတေလက်ေတာ့လည္း ခႏၲာကိုယ္ရဲ႕အစိပ္အပိုင္းေတြမွာ ဘာအျပစ္မွမရွိပဲ corticosteroids ေဆးေတြ ကို ၾကာရွည္တိုက္ေက်ြးမိရင္လည္း ကူရွင္းေရာဂါျဖစ္လာတတ္ပါတယ္ အဲလိုျဖစ္လာတာကို iatrogenic Cushing’s syndrome လို႔ေခၚပါတယ္
ေခြးေတြမွာကူရွင္းေရာဂါျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ ဘယ္လိုအေၾကာင္းေၾကာင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ခႏၲာကိုယ္ရဲ႕ေသြးထဲမွာ cortisone ေတြအမ်ားႀကီးရွိေနတဲ့အတြက္ ခႏၲာကိုယ္ေနရာအႏွံ႕ကအေမႊးေတြက်ြတ္က်လာမွာျဖစ္ၿပီး မက်ြတ္ေသးတဲ့အေမႊးေတြကလည္း မြဲေျခာက္ေျခာက္ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္ ၾကာလာရင္အေရျပားေတြဟာ အနက္ေရာင္ေျပာင္းလာတာကိုေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္
ေခြးဟာမလႈပ္ခ်င္သလိုထိုင္းမိႈင္းေနတတ္ကာ သူ႔ရဲ႕ဝမ္းဗိုက္ဟာေဖာင္းၿပီးေအာက္ဖက္ကိုတြဲေလ်ာင္းက်ေန သလိုျဖစ္လာတတ္ပါတယ္ ဒီေရာဂါျဖစ္ေနတဲ့ေခြးမေတြဟာ သားမေအာင္ႏိုင္ပဲေခြးထီးေတြဆိုရင္ေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ဥႏွစ္လံုးဟာသိမ္လာတတ္ပါတယ္ အဲဒီေခြးေတြဟာေရကို ခဏခဏေသာက္ၿပီး ဆီးလည္းခဏခဏသြားတာကိုေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္ ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႔ ေခြးဟာတျဖည္းျဖည္းပိန္ခ်ံဳးလာၿပီး ေသြးေပါင္တက္ျခင္း ဆီးခ်ိဳေရာဂါျဖစ္လာျခင္းနဲ႔ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြပုပ္ျခင္းစတဲ့ေရာဂါဆိုးေတြ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚလာေလ့ရွိပါတယ္
ေခြးေတြမွာကူရွင္းေရာဂါဟုတ္မဟုတ္သိရွိႏိုင္ဖို႔အတြက္သူ႔ရဲ႕ေသြးကိုေဖာက္ယူၿပီးဓါတ္ခြဲခန္းမွာစစ္ေဆးၾကည္ လို႔ရပါတယ္ ေခြးကိုေသြးေဖာက္ယူၿပီးေနာက္ ACTH ဟိုမုန္းနဲ႔dexamethasone ထိုးေဆးကို ထိုးႏွံေပး ရပါတယ္ ေဆးျပန္႔သြားတဲ့အခါ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ေသြးေဖာက္ယူရျပန္ပါတယ္ ေဆးမထိုးမီရရွိတဲ့ေသြးနဲ႔ ေဆးထိုးၿပီးမွရရွိတဲ့ေသြးေတြမွာပါဝင္ေနတဲ့ cortisol ပါဝင္ႏႈန္းေတြကိုၾကည့္ၿပီး ဒီေရာဂါရွိမရွိဆံုးျဖတ္ရ တာျဖစ္ပါတယ္ ေနာက္ဆံုးေပၚေရာဂါေဖြနည္းေတြျဖစ္တဲ့ ကြန္ျပဴတာဓါတ္မွန္(CT scans)ရိုက္ၾကည့္ ရင္ျဖစ္ေစ magnetic resonance imaging (MRI)လို႔ေခၚတဲ့ သံလိုက္စြမ္းအင္သံုးပံုရိပ္ေဖာ္စက္ နဲ႔ရိုက္ၾကည့္ရင္ျဖစ္ေစ ဦးေႏွာက္ထဲကပီက်ဴထရီဂလင္း(သို႔)ေက်ာက္ကပ္နားက အဒရီနယ္ဂလင္းမွာ အႀကိတ္တည္ေနျခင္းရွိမရွိစစ္ေဆးႏိုင္ပါတယ္
ဒီေရာဂါအေျခအေနသိပ္မဆိုးေသးရင္ေတာ့ေက်ာက္ကပ္အႀကိတ္(adrenalcortex)ကေန(corticosteroids) ဟိုမုန္းေတြထြက္ေနတာကိုေလ်ာ့နည္းေစတဲ့ mitotane(Lysodren)စားေဆးကို တိုက္ေက်ြးၿပီး ေရာဂါကို ထိမ္းထားႏိုင္ပါတယ္
corticosteroids ေဆးေတြကို ၾကာရွည္တိုက္ေက်ြးေနရလို႔ ဒီေရာရာျဖစ္လာတာဆိုရင္ေတာ့ corticosteroids ေဆးေတြတိုက္ေက်ြးေနမႈကိုေလ်ွာ့ခ်ေပးသင့္ပါတယ္ဦးေႏွာက္ထဲကပီက်ဴထရီ ဂလင္းရဲ ႕ေဆာင္ရြက္မႈလြန္ကဲလိုျဖစ္လာတာဆိုရင္ Anipryl (deprenyl)စားေဆးကို တိုက္ေက်ြးၿပီးကုသႏိုင္ပါတယ္
ဦးေႏွာက္ထဲကပီက်ဴထရီဂလင္း(သို႔)ေက်ာက္ကပ္နားက အဒရီနယ္ဂလင္းမွာ အႀကိတ္တည္ေနတဲ့အဆင့္ ဆိုရင္ေတာ့ ဓါတ္ကင္ကုသနည္းနဲ႔ျဖစ္ေစ ခြဲစိပ္ၿပီးျဖတ္ထုတ္ဖယ္ရွားပစ္တဲ့နည္းနဲ႔ျဖစ္ေစကုသေပးႏိုင္ ပါတယ္
