Black fever လို့လည်းခေါ်တဲ့ဒီရောဂါဟာ Leishmania အုပ်စုဝင်ပရိုတိုဇွားပိုးတွေကြောင့်ဖြစ်ပွား
တာ ဖြစ်ပြီး ၊ လူကိုကူးစက်စေနိုင်တဲ့အတွက်အရေးကြီးတဲ့ရောဂါတစ်ခုဖြစ်ပါတယ် ၊ ဒီရောဂါဟာ
ကြောင်တွေမှာထက်ခွေးတွေမှာပိုပြီးအဖြစ်များတာကိုတွေ့ရပါတယ်။
ကြောင်တွေမှာဒီရောဂါကိုဖြစ်စေတဲ့ပိုးတွေကတော့
Leishmania mexicana
Leishmania venezuelensis
Leishmania braziliensis
Leishmania amazonensis နဲ့
Leishmania infantum တို့ဖြစ်ပါတယ်
နေရာထိုင်ခင်းမသန့်ရှင်းခြင်း၊အစာအဟာရချို့တဲ့ခြင်းတွေဟာဒီရောဂါဖြစ်လာစေတတ်တဲ့
အကြောင်းရင်းတွေဖြစ်ပါတယ် Sand fly လို့ခေါ်တဲ့ယင်ကောင်သေးသေးလေးတွေကိုက်လို့
ဒီရောဂါကူးစက်ပြန့်ပွားတာဖြစ်ပါတယ် ကြောင်တွေဒီရောဂါကူးစက်ခံရရင် ရောဂါလက္ခဏာ
ပြသလာတာအလွန်နည်းပါတယ် ဒါပေမယ့်ကြောင်တွေဟာရောဂါပိုးကိုသယ်ဆောင်ထားတဲ့
အတွက်၊လူနဲ့ခွေးတွေဆီ ကူးစက်ပြန့်ပွားစေနိုင်ပါတယ်။
ဒီရောဂါဖြစ်နေတဲ့ကြောင်တွေမှာအစားအသောက်ပျက်ခြင်း၊ပိန်ချုံးလာခြင်း နေရာကွက်ပြီး
အမွှေးတွေကျွတ်ခြင်း၊သူတို့ရဲ့အရေပြားဟာအရောင်ဖျော့ပြီးထူခေါက်ခေါက်ဖြစ်လာခြင်း၊
နှာခေါင်းသွေးလျှံခြင်း၊ဝမ်းပျက်ခြင်း၊အန်ခြင်းနဲ့ ရေကိုခဏခဏသောက်ပြီး ဆီးခဏခဏ
သွားခြင်းစတဲ့လက္ခဏာတွေကိုတွေ့ရတတ်ပါတယ်။
အဲဒီလက္ခဏာတွေအပြင် မျက်စေ့နာခြင်း အရေပြားပေါ်မှာ ဖက်ခွက်နာတွေပေါက်လာခြင်း(သို့)
ကြွက်နို့လိုအဖုသေးသေးလေးတွေပေါက်လာခြင်းမျိုးတွေကိုလည်း မကြာခဏတွေ့နိုင်ပါသေး
တယ်၊ဒီရောဂါဖြစ်နေတဲ့ကြောင်တွေရဲ့သွေးထဲမှာ သွေးနီဥပမာဏဟာရှိသင့်တာထက်လျှော့နည်း
နေပြီး သွေးရည်ကြည်ထဲမှာတော့ပရိုတင်းပမာဏဟာရှိသင့်တာထက်ပိုများနေတတ်ပါတယ်။
ဒီရောဂါဟုတ်မဟုတ်စစ်ဆေးဖို့ကတော့ ဒါဏ်ရာကအရည်ကိုမှန်ပြားပေါ်တင်ပြီး Amastigotes လို့
ခေါ်တဲ့ ပိုးကောင်လောင်းလေးတွေရှိမရှိ စစ်ဆေးကြည့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်၊ အသည်းနဲ့ အရေပြားက
အသားစတွေကိုရယူပြီးစစ်ဆေးလို့လည်းရပါတယ်။
အကောင်းဆုံးနဲ့ခေတ်အမီဆုံးနည်းကတော့ သွေးရည်ကြည်ထဲမှာ Leishmania ပိုးကိုခန္တာကိုယ်က
ပြန်လည်တိုက်ခိုက်နေတဲ့ခုခံပစ္စည်း (Apecific antibodies) တွေရှိမရှိ စစ်ဆေးတဲ့နည်းဖြစ်တဲ့
ELISA (ခေါ်) Enzyme-linked Immunosorbent assay လုပ်ကြည့်တဲ့နည်းဖြစ်ပါတယ်။
ဒီရောဂါကို Allopurinolဆေးနဲ့ကုသပေးနိုင်ပါတယ်၊ အမှန်ကတော့ဒီဆေးဟာရောဂါပိုးကိုသတ်
နိုင်တာတော့မဟုတ်ပါဘူး ၊ဒီဆေးဟာရောဂါပိုးရဲ့ခန္တာကိုယ်ထဲက ပရိုတင်းဓါတ်တည်ဆောက်မှု
စနစ်ကိုအနှောက်အယှက်ပေးပြီး ရောဂါပိုးတွေထပ်ပွားမလာနိုင်တော့ပဲ ကောင်ရေနည်းပါးသွား
အောင်လုပ်ဆောင်ပေးတာဖြစ်ပါတယ်၊ ဒီရောဂါကို Allopurinol ဆေးအပြင် Itraconazole ,
Fluconazole,Sodium stibogluconateနဲ့Meglumine antimoniate ဆေးတွေနဲ့လည်း
ကုသပေးနိုင်ပါတယ်။
တစ်ချိန်တည်းမှာ အရေပြားပေါ်ကအဖုတွေနဲ့ရောဂါလက္ခဏာပြနေတဲ့နားရွက်ကိုဖြတ်ထုတ်
ပစ်ရမှာဖြစ်ပါတယ်၊သိပ်အခြေအနေဆိုးတဲ့ကြောင်တွေကိုတော့ကုသဖို့သိပ်လွယ်ပါဘူး၊ဒီရောဂါကို
ကာကွယ်ဖို့ကတော့ ယင်ကောင် (Sand flies)တွေကိုနှိမ်နင်းပေးရမှာဖြစ်ပါတယ်။
ခွေးတွေမှာဖြစ်ပွားမှုကိုဖတ်ရှုရန်လင့်ကိုနှိပ်ပါ LINK
