ဒီရောဂါကို Rocky Mountain spotted fever လို့လည်းခေါ်ကြပါတယ်၊ ဖြစ်ပွားစေတဲ့ရောဂါပိုး
ကတော့ Rickettsia rickettsii.လို့ခေါ်တဲ့ဘက်တီးရီးယားပိုးဖြစ်ပါတယ်၊ဒီရောဂါဟာတစ်ကမ္ဘာလုံး
အနှံ့က နိုင်ငံတိုင်းလိုလိုမှာဖြစ်ပွားတတ်ပါတယ်၊ ဒီရောဂါဟာမွှားတွေကတဆင့်ကူးစက်ဖြစ်ပွား
စေတဲ့ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်၊ ခွေးတွေရဲ့ခန္တာကိုယ်ပေါ်မှာတွယ်ကပ်လေ့ရှိတဲ့ အညို့ရောင်မွှား
ကောင်တွေဟာဒီရောဂါကိုဖြစ်ပွားစေတတ်ပါတယ်။
ရီကားစီးယားရောဂါရောဂါဟာခွေးတွေဆီကနေ လူတွေဆီကိုတိုက်ရိုက်ကူးစက်တဲ့ အထောက်
အထားမရှိပါဘူး၊ သို့သော် ခွေးရဲ့ခန္တာကိုယ်ပေါ်ကမွှားတွေကိုဖယ်ရှားရင်းနဲ့ မွှားရဲ့ကိုယ်ထဲမှာစုပ်
ယူထားတဲ့သွေးကနေ့တစ်ဆင့်တော့ကူးစက်တတ်ပါတယ်၊ အဲဒီမွှားတွေကထွက်တဲ့အရည်တွေဟာ
လူရဲ့အနာနဲ့ထိတွေ့မိရင်ဖြစ်စေ ၊ အဲဒီအရည်တွေမျက်စေ့ထဲကိုဝင်ရင်ဖြစ်စေ လူကိုကူးစက်နိုင်ပါ
တယ်။
ခွေးတွေကိုတော့ဒီရောဂါက အလွယ်တကူကူးစက်နိုင်ပြီး၊ ကူးစက်ခံရတဲ့ခွေးဟာ ကိုယ်အပူချိန်
105°F [40.5°C]လောက်အထိ အဖျားတက်လာတတ်ပါတယ်၊အဆစ်အမြစ်တွေယောင်လာတတ်ပြီး
ခန္တာကိုယ်အနှံ့က လင့်အကြိတ်တွေကိုပါယောင်လာစေတတ်ပါတယ်၊ချောင်းဆိုးခြင်း ၊ အသက်ရှူ
ကြပ်ခြင်း၊ အန်းခြင်း၊ဝမ်းပျက်ခြင်း၊မျက်နှာယောင်ခြင်း၊အစွန်အဖျားပိုင်းနေရာတွေယောင်ယမ်းလာ
ခြင်းတွေဖြစ်တတ်ပါတယ်။
ရောဂါအခြေအနေအလွန်ဆိုးလာတဲ့အခါမှာတော့ ခွေးဟာ မတ်တပ်ထပြီးလမ်းမလျှောက်နိုင်
တော့ပဲ သေသေချာချာကြည့်ရင်မျက်တောင်တွေရဲ့အရင်းပိုင်းကနေရာတွေနဲ့ နှုတ်ခမ်းရဲ့အစပ်က
နေရာတွေမှာ သွေးခြေဉတဲ့အတွက်ခရမ်းရောင်အကွက်လေးတွေကိုတွေ့ရတတ်ပါတယ်၊
ဒီရောဂါဖြစ်ပွားတဲ့ခွေးတွေရဲ့ ၁၀% လောက်ဟာသေဆုံးသွားလေ့ရှိပါတယ်။
ဒီရောဂါဖြစ်ပွားတဲ့ခွေးကိုသွေးဖောက်ယူပြီး Rickettsia rickettsii. ပိုးကိုခုခံနေတဲ့ antibody တွေ
မြင့်တက်နေခြင်းရှိမရှိစစ်ဆေးခြင်းအားဖြင့် ဒီရောဂါရှိမရှိကိုသိနိုင်ပါတယ် ၊ ဒါပေမယ့်ဓာတ်ခွဲခန်း
အဖြေရဖို့က ၃-ရက်လောက်ကြာတတ်တဲ့အတွက် အဖြေရတဲ့အထိစောင့်မနေပဲ ပဋိဇီဝဆေးတွေ
နဲ့စတင်ကုသပေးထားရပါတယ်၊ ကုသမှုနောက်ကျသွားရင်ရောဂါအခြေအနေက အလျှင်အမြန်
ဆိုးရွားလာပြီး အသက်သေဆုံးသွားနိုင်တဲ့ရောဂါဖြစ်ပါတယ်။
ဒီရောဂါဖြစ်မှန်းသိလျှင်သိချင်းDoxycyclineဆေးကို၊ကိုယ်အလေးချိန် ၁-ကီလိုဂရမ်တိုင်းအတွက်
၅-၁၀ မီလီဂရမ်နှုန်းနဲ့တွက်ချက်ပြီး ၁၀-၂၁ ရက်လောက်တိုက်ကျွေးသွားရပါမယ်၊အကယ်၍
အန်နေရင်တော့ အကြောဆေးသွင်းပေးရပါတယ်။
Tetracycline ဆေးကို၊ ကိုယ်အလေးချိန် ၁-ကီလိုဂရမ်တိုင်းအတွက် ၂၂- မီလီဂရမ်နှုန်းနဲ့
တွက်ချက်ပြီး နေ့စဉ် ၃-ကြိမ် ၊ ၁၀-၂၁ ရက်လောက်တိုက်ကျွေးလို့လည်းရပါတယ်။
တစ်ချိန်တည်းမှာ သွေးပေါင်ကျမသွားစေဖို့အတွက်ဓာတ်ဆားရည်သွင်းပေးခြင်း၊တိုက်ပေးခြင်းတို့
ကိုလည်းပြုလုပ်ပေးရမယ့်အပြင် ခန္တာကိုယ်မှာ သွေးယို့စိမ့်မှုတွေဆက်ဖြစ်မလာစေဖို့အတွက်
သွေးကိုခဲစေတတ်တဲ့ဆေးတွေကိုလည်းထိုးနှံပေးထားရပါတယ်၊
ဒီရောဂါမဖြစ်ပွားစေဖို့အတွက် မိမိခွေးမှာမွှားကောင်တွေကင်းစင်နေစေဖို့အမြဲဂရုပြုသင့်ပါတယ်၊
မွှားတွေကိုဖယ်ရှားတဲ့အခါမှာ လက်နဲ့ဖိသတ်ခြင်းမပြုသင့်ပါဘူး၊ အခန့်မသင့်ရင် လူကိုကူးစက်စေ
နိုင်ပါတယ်၊ မွှားတွေကို ဇာကနာလိုညှပ်တစ်ခုခုနဲ့သာဖယ်ရှားပေးသင့်ပါတယ်၊ မိမိရဲ့ခွေးမှာ
ဒီရောဂါမဖြစ်ပွားစေဖို့ ထိရောက်တဲ့ကြိုတင်ကာကွယ်ဆေးမရှိသေးပါဘူး။
မွှားကင်းစင်ရေးဆောင်ရွက်နည်းများကိုလေ့လာရန် လင့်ကိုနှိပ်ပါ Link
