Unicode
ဒီပင်နီစလင်အုပ်စုထဲကဆေးတွေဟာ ရိုးရိုးပင်နီစလင်တွေနဲ့ အမိုင်နိုပင်နီစလင်တွေရဲ့အာနိသင်
တွေအပြင် Pseudomonas အမျိုးအစားဘက်တီးရီးယားပိုးတွေ၊ အူလမ်းကြောင်းမှာဒုက္ခပေးတတ်
တဲ့ဘက်တီးရီးယားပိုးတွေနဲ့ Klebsiella လို့ခေါ်တဲ့ဘက်တီးရီးယားပိုးအမျိုးအစားတွေကိုပါသုပ်သင်
နိုင်တဲ့ဆေးတွေဖြစ်ပါတယ်။
ဒီအုပ်စုထဲကပင်နီစလင်တွေဟာလည်း အုပ်စု(၂) အမိုင်နိုပင်နီစလင်တွေလိုပဲ Beta-lactamase
အင်ဇိုင်းနဲ့ထိတွေ့ရင်တော့ပျက်စီးသွားတတ်တဲ့အတွက်Beta-lactamase အင်ဇိုင်းကိုဟန့်တားနိုင်
တဲ့ဆေးတစ်မျိုးမျိုးနဲ့ တွဲဖက်ကုသသင့်တဲ့ပဋိဇီဝဆေးအမျိုးအစားတွေဖြစ်ပါတယ်။
ဒီအုပ်စုထဲကပင်နီစလင်တွေကို Aminoglycosides အုပ်စုထဲကပဋိဇီဝဆေးတွေနဲ့တွဲဖက်ကုသခြင်း
အားဖြင့် ဆေးအာနိသင်ပိုမိုထိရောက်ပြီး ရောဂါပိုးတွေဆေးယဉ်ပါးမှုမဖြစ်အောင်လည်း ကာကွယ်
နိုင်ပါတယ်။
ဆူဒိုမိုးနပ်အမျိုးအစားပိုးတွေကိုသုပ်သင်နိုင်တဲ့ပင်နီစလင်(Antipseudomonal)အုပ်စုထဲမှာပါဝင်တဲ့
Penicillins ဆေးတွေကတော့
- ကာဘယ်နီစလင်(Carbenicillin)
- ပစ်ပါစလင်(Piperacillin) နဲ့
- တစ်ကာစလင်(Ticarcillin) တို့ဖြစ်ပါတယ်
(4) Beta-lactamase inhibitors အုပ်စု
တစ်ချို့ရောဂါပိုးတွေဟာပဋိဇီဝဆေးတွေရဲ့ဓါတုဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံကိုဖျက်ဆီးပစ်နိုင်တဲ့ Beta-
Lactamases အင်ဇိုင်းကိုထုတ်လွှတ်နိုင်ကြပါတယ် အဲဒီပိုးတွေကြောင့်ရောဂါဖြစ်လာရင် အခြား
ပင်နီစလင်တွေနဲ့ဆေးမတိုးတဲ့အတွက် Beta-lactamase inhibitors အုပ်စုပင်နီစလင်တွေကို
အစားထိုးအသုံးပြုကြရပါတယ်။
Beta-lactamase inhibitors အုပ်စုဝင် ဆေးတွေကတော့
- Clavulanic acid
- Sulbactam နဲ့
- Tazobactam တို့ဖြစ်ပါတယ်
(5) ဖျက်ဆီးမှုဒါဏ်ခံနိုင်တဲ့(penicillinase resistant penicillins) အုပ်စု
ပင်နီစလင်ဆေးတစ်မျိုးတည်းကို အကြိမ်ကြိမ်အခါခါထပ်တလဲလဲအသုံးပြုနေရင် ဘက်တီးရီးယား
ရောဂါပိုးတွေဟာ အဲဒီပင်နီစလင်ဆေးကိုဖျက်ဆီးပစ်နိုင်တဲ့ Penicillinase အင်ဇိုင်းကိုထုတ်လုပ်
နိုင်လာကြပါတယ် အဲဒီအခါမှာသုံးစွဲနေကျ ပင်နီစလင်ဆေးကိုပဲဆက်သုံးရင် ရောဂါပိုးတွေက
Penicillinase အင်ဇိုင်းကိုထုတ်လုပ်ပြီး ဆေးကိုဖျက်ဆီးပစ်လိုက်ကြတဲ့အတွက်ရောဂါကိုထိရောက်
အောင်မကုနိုင်တော့ပါဘူး အဲဒီလိုဖြစ်တာကိုဆေးယဉ်ပါးတယ်လို့ခေါ်ပါတယ် ။
အဲဒီပိုးတွေကြောင့်ရောဂါဖြစ်လာရင် ရိုးရိုးပင်နီစလင်တွေနဲ့ဆေးမတိုးတဲ့အတွက် ဘက်တီးရီးယား
ပိုးတွေရဲ့ဖျက်ဆီးမှုဒါဏ်ကိုခံနိုင်တဲ့ (Penicillinase rsistant penicillins) အုပ်စုပင်နီစလင်တွေကို
ပြောင်းလဲအသုံးပြုရပါတယ်။
ဘက်တီးရီးယားတွေရဲ့ဖျက်ဆီးမှုဒါဏ်ကိုခံနိုင်တဲ့(penicillinase resistant )အုပ်စုထဲမှာ
Penicillins ဆေးတွေကတော့
- အောက်ဇာစီလင်(Oxacillin)
- ဒိုင်ကလောက်ဇာစီလင်(Dicloxacillin) နဲ့
- နက်ဖ်စီလင်(nafcillin) တို့ဖြစ်ပါတယ်
အခြားသောပဋိဇီဝဆေးများကိုလေ့လာရန် လင့်ကိုနှိပ်ပါ ===>> LINK
Zawgyi
ေဆးကုသေရးမွာအသံုးမ်ားတဲ့ပဋိဇီဝေဆးေတြအနက္က ပင္နီစလင္အုပ္စုႀကီးထဲမွာ အုပ္စုငယ္(၅)ခုရွိပါတယ္
အဲဒီအုပ္စုေတြကေတာ့
(1) သဘာဝပင္နီစလင္(natural penicillins) အုပ္စု
(2) အမိုင္ႏိုပင္နီစလင္(aminopenicillins) အုပ္စု
(3) ဆူဒိုမိုးနပ္အမ်ိဳးအစားပိုးေတြကိုသုပ္သင္ႏိုင္တဲ့ပင္နီစလင္(antipseudomonal penicillins) အုပ္စု
(4) (beta-lactamase inhibitors) အုပ္စုနဲ႔
(5) ပိုးေတြရဲ႕ဖ်က္ဆီးမႈဒါဏ္ကိုခံႏိုင္တဲ့(penicillinase resistant penicillins) အုပ္စုတို႔ျဖစ္ပါတယ္
(1) သဘာဝပင္နီစလင္(natural penicillins)အုပ္စု
သဘာဝပင္နီစလင္ေတြဟာ သဘာဝမိႈတစ္မ်ိဳးကေနထုတ္လုပ္ရ႐ွိတာျဖစ္ၿပီး ေခတ္မီေဆးကုသေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ ပထမဦးဆံုးနဲ႔ အေစာဆံုးအသံုးျပဳခဲ့ၾကတဲ့ပဋိဇီဝေဆးေတြျဖစ္ပါတယ္ဒီပင္နီစလင္ေတြဟာ ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြရဲ႕အခြံ(cell wall)ကိုဖ်က္ဆီးျခင္းအားျဖင့္ ေရာဂါပိုးေတြကိုသုပ္သင္တာျဖစ္ပါတယ္
သဘာဝပင္နီစလင္ေတြဟာ အနီေရာင္နဲ႔အျပာေရာင္ဘက္တီးရီယားပိုးအုပ္စုႀကီး(၂)မ်ိဳးအနက္ အနီေရာင္ဘက္တီးရီးယားပိုးအုပ္စုႀကီးထဲကေရာဂါပိုးေတြကိုေရာ အျပာေရာင္ဘက္တီးရီယားပိုးအုပ္စုႀကီးထဲကေရာဂါပိုးေတြကိုပါ သုပ္သင္ႏိုင္တဲ့ပဋိဇီဝေဆးေတြျဖစ္ပါတယ္
သဘာဝပင္နီစလင္(natural penicillins)အုပ္စုထဲမွာပါဝင္တဲ့ပဋိဇီဝေဆးေတြကေတာ့
- ဘင္ဇာသင္းပင္နီစလင္-ဂ်ီ(benzathine penicillin G)
- ပိုတက္စီယမ္ပင္နီစလင္-ဂ်ီ(potassium penicillin G) နဲ႔
- ပရိုကိန္းပင္နီစလင္(procaine penicillin တို႔ျဖစ္ပါတယ္
(2) အမိုင္ႏိုပင္နီစလင္(aminopenicillins)အုပ္စု
အမိုင္ႏိုပင္နီစလင္ေတြဟာ ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြရဲ႕ပံုသ႑ာန္ကိုျဖစ္လာေစတဲ့အခြံ(cell wall)ကိုတည္ေဆာက္လို႔မရေအာင္တားဆီးေပးျခင္းအားျဖင့္ ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြကိုသုပ္သင္တဲ့ ပဋိဇီဝေဆးအမ်ိဳးအစားေတြျဖစ္ပါတယ္
ဓါတုဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ပံုက ရိုးရိုးပင္နီစလင္နဲ႔တူေပမယ့္ ဘက္တီးရီးယားအမ်ိဳးအစားအုပ္စုႀကီး(၂)ခုစလံုးထဲက ေရာဂါပိုးအေတာ္မ်ားမ်ားကိုသုပ္သင္ႏိုင္တဲ့ေဆးေတြျဖစ္ပါတယ္
အမိုင္ႏိုပင္နီစလင္ေတြဟာ အစာအိမ္ထဲကအခ်ဥ္ဓါတ္ေၾကာင့္မပ်က္စီးႏိုင္တဲ့အတြက္ ထိုးေဆးပံုစံအျပင္ စားေဆးပံုစံနဲ႔လည္းထုတ္လုပ္ႏိုင္တဲ့ပင္နီစလင္အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္
ဒါေပမယ့္ဒီေဆးေတြဟာ beta-lactamase အင္ဇိုင္းနဲ႔ထိေတြ႕ရင္ပ်က္စီးသြားတတ္တဲ့အတြက္ beta-lactamase အင္ဇိုင္းကိုဟန္႔တားႏိုင္တဲ့ေဆးတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔တြဲဖက္ကုသသင့္တဲ့ေဆးအမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္
အမိုင္ႏိုပင္နီစလင္အုပ္စုထဲကေဆးေတြကို အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းအေပၚပိုင္းေရာဂါေတြနဲ႔ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းေအာက္ပိုင္းေရာဂါေတြကိုကုသရာမွာအသံုးျပဳႏိုင္သလို ႏွလံုးေယာင္ျခင္း အေရျပားေရာဂါေတြနဲ႔ ဆီးလမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာေရာဂါေတြကိုကုသတဲ့အခါမွာအသံုးျပဳေလ့ရွိပါတယ္
အမိုင္ႏိုပင္နီစလင္(aminopenicillins)အုပ္စု ထဲမွာ
- အေမာက္ဇီစလင္(amoxicillin) နဲ႔
- အမ္ပီစလင္(ampicillin) တို႔ပါဝင္ပါတယ္
(3) ဆူဒိုမိုးနပ္အမ်ိဳးအစားပိုးေတြကိုသုပ္သင္ႏိုင္တဲ့ပင္နီစလင္(antipseudomonal penicillins)အုပ္စု
ဒီပင္နီစလင္အုပ္စုထဲကေဆးေတြဟာ ရိုးရိုးပင္နီစလင္ေတြနဲ႔ အမိုင္ႏိုပင္နီစလင္ေတြရဲ႕အာနိသင္ေတြအျပင္ pseudomonas အမ်ိဳးအစားဘက္တီးရီးယားပိုးေတြ အူလမ္းေၾကာင္းမွာဒုကၡေပးတတ္တဲ့ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြနဲ႔ Klebsiella လို႔ေခၚတဲ့ ဘက္တီးရီးယားပိုးအမ်ိဳးအစားေတြကိုပါ သုပ္သင္ႏိုင္တဲ့ေဆးေတြျဖစ္ပါတယ္
ဒီအုပ္စုထဲကပင္နီစလင္ေတြဟာလည္း အုပ္စု(၂)အမိုင္ႏိုပင္နီစလင္ေတြလိုပဲ beta-lactamase အင္ဇိုင္းနဲ႔ထိေတြ႕ရင္ေတာ့ပ်က္စီးသြားတတ္တဲ့အတြက္ beta-lactamase အင္ဇိုင္းကိုဟန္႔တားႏိုင္တဲ့ေဆးတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔တြဲဖက္ကုသသင့္တဲ့ပဋိဇီဝေဆးအမ်ိဳးအစားေတြျဖစ္ပါတယ္
ဒီအုပ္စုထဲကပင္နီစလင္ေတြကို aminoglycosides အုပ္စုထဲကပဋိဇီဝေဆးေတြနဲ႔ တြဲဖက္ကုသျခင္းအားျဖင့္ ေဆးအာနိသင္ပိုမိုထိေရာက္ၿပီး ေရာဂါပိုးေတြေဆးယဥ္ပါးမႈမျဖစ္ေအာင္လည္း ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္
ဆူဒိုမိုးနပ္အမ်ိဳးအစားပိုးေတြကိုသုပ္သင္ႏိုင္တဲ့ပင္နီစလင္(antipseudomonal penicillins)အုပ္စု ထဲမွာပါဝင္တဲ့ေဆးေတြကေတာ့
- ကာဘယ္နီစလင္(carbenicillin)
- ပစ္ပါစလင္(piperacillin) နဲ႔
- တစ္ကာစလင္(ticarcillin) တို႔ျဖစ္ပါတယ္
(4) beta-lactamase inhibitors အုပ္စု
တစ္ခ်ိဳ႕ေရာဂါပိုးေတြဟာပဋိဇီဝေဆးေတြရဲ႕ဓါတုဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ပံုကိုဖ်က္ဆီးပစ္ႏိုင္တဲ့ Beta-lactamases အင္ဇိုင္းကိုထုတ္လႊတ္ႏိုင္ၾကပါတယ္ အဲဒီပိုးေတြေၾကာင့္ေရာဂါျဖစ္လာရင္ အျခားပင္နီစလင္ေတြနဲ႔ေဆးမတိုးတဲ့အတြက္ beta-lactamase inhibitors အုပ္စုပင္နီစလင္ေတြကိုအစားထိုးအသံုးျပဳၾကရပါတယ္
beta-lactamase inhibitors အုပ္စုဝင္ ေဆးေတြကေတာ့
- Clavulanic acid
- sulbactam နဲ႔
- tazobactam တို႔ျဖစ္ပါတယ္
(5) ဖ်က္ဆီးမႈဒါဏ္ခံႏိုင္တဲ့(penicillinase resistant penicillins) အုပ္စု
ပင္နီစလင္ေဆးတစ္မ်ိဳးတည္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္အခါခါထပ္တလဲလဲအသံုးျပဳေနရင္ ဘက္တီးရီးယားေရာဂါပိုးေတြဟာ အဲဒီပင္နီစလင္ေဆး ကိုဖ်က္ဆီးပစ္ႏိုင္တဲ့ Penicillinase အင္ဇိုင္းကိုထုတ္လုပ္ႏိုင္လာၾကပါတယ္ အဲဒီအခါမွာသံုးစြဲေနက် ပင္နီစလင္ေဆးကိုပဲဆက္သံုးရင္ ေရာဂါပိုးေတြက Penicillinase အင္ဇိုင္းကိုထုတ္လုပ္ၿပီးးဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္ၾကတဲ့အတြက္ ေရာဂါကိုထိေရာက္ေအာင္မကုႏိုင္ေတာ့ပါဘူး အဲဒီလိုျဖစ္တာကိုေဆးယဥ္ပါးတယ္လို႔ေခၚပါတယ္ အဲဒီပိုးေတြေၾကာင့္ေရာဂါျဖစ္လာရင္ ရိုးရိုးပင္နီစလင္ေတြနဲ႔ေဆးမတိုးတဲ့အတြက္ ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြရဲ႕ဖ်က္ဆီးမႈဒါဏ္ကိုခံႏိုင္တဲ့ (penicillinase resistant penicillins) အုပ္စုပင္နီစလင္ေတြကိုေျပာင္းလဲအသံုးျပဳရပါတယ္
ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြရဲ႕ဖ်က္ဆီးမႈဒါဏ္ကိုခံႏိုင္တဲ့(penicillinase resistant penicillins) အုပ္စုထဲမွာ
- ေအာက္ဇာစီလင္(oxacillin)
- ဒိုင္ကေလာက္ဇာစီလင္(dicloxacillin) နဲ႔
- နက္ဖ္စီလင္(nafcillin) တို႔ပါဝင္ပါတယ္
အျခားေသာပဋိဇီဝေဆးမ်ားကိုေလ့လာရန္LINK ကိုႏွိပ္ပါ ===>> LINK
အဲဒီအုပ္စုေတြကေတာ့
(1) သဘာဝပင္နီစလင္(natural penicillins) အုပ္စု
(2) အမိုင္ႏိုပင္နီစလင္(aminopenicillins) အုပ္စု
(3) ဆူဒိုမိုးနပ္အမ်ိဳးအစားပိုးေတြကိုသုပ္သင္ႏိုင္တဲ့ပင္နီစလင္(antipseudomonal penicillins) အုပ္စု
(4) (beta-lactamase inhibitors) အုပ္စုနဲ႔
(5) ပိုးေတြရဲ႕ဖ်က္ဆီးမႈဒါဏ္ကိုခံႏိုင္တဲ့(penicillinase resistant penicillins) အုပ္စုတို႔ျဖစ္ပါတယ္
(1) သဘာဝပင္နီစလင္(natural penicillins)အုပ္စု
သဘာဝပင္နီစလင္ေတြဟာ သဘာဝမိႈတစ္မ်ိဳးကေနထုတ္လုပ္ရ႐ွိတာျဖစ္ၿပီး ေခတ္မီေဆးကုသေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ ပထမဦးဆံုးနဲ႔ အေစာဆံုးအသံုးျပဳခဲ့ၾကတဲ့ပဋိဇီဝေဆးေတြျဖစ္ပါတယ္ဒီပင္နီစလင္ေတြဟာ ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြရဲ႕အခြံ(cell wall)ကိုဖ်က္ဆီးျခင္းအားျဖင့္ ေရာဂါပိုးေတြကိုသုပ္သင္တာျဖစ္ပါတယ္
သဘာဝပင္နီစလင္ေတြဟာ အနီေရာင္နဲ႔အျပာေရာင္ဘက္တီးရီယားပိုးအုပ္စုႀကီး(၂)မ်ိဳးအနက္ အနီေရာင္ဘက္တီးရီးယားပိုးအုပ္စုႀကီးထဲကေရာဂါပိုးေတြကိုေရာ အျပာေရာင္ဘက္တီးရီယားပိုးအုပ္စုႀကီးထဲကေရာဂါပိုးေတြကိုပါ သုပ္သင္ႏိုင္တဲ့ပဋိဇီဝေဆးေတြျဖစ္ပါတယ္
သဘာဝပင္နီစလင္(natural penicillins)အုပ္စုထဲမွာပါဝင္တဲ့ပဋိဇီဝေဆးေတြကေတာ့
- ဘင္ဇာသင္းပင္နီစလင္-ဂ်ီ(benzathine penicillin G)
- ပိုတက္စီယမ္ပင္နီစလင္-ဂ်ီ(potassium penicillin G) နဲ႔
- ပရိုကိန္းပင္နီစလင္(procaine penicillin တို႔ျဖစ္ပါတယ္
(2) အမိုင္ႏိုပင္နီစလင္(aminopenicillins)အုပ္စု
အမိုင္ႏိုပင္နီစလင္ေတြဟာ ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြရဲ႕ပံုသ႑ာန္ကိုျဖစ္လာေစတဲ့အခြံ(cell wall)ကိုတည္ေဆာက္လို႔မရေအာင္တားဆီးေပးျခင္းအားျဖင့္ ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြကိုသုပ္သင္တဲ့ ပဋိဇီဝေဆးအမ်ိဳးအစားေတြျဖစ္ပါတယ္
ဓါတုဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ပံုက ရိုးရိုးပင္နီစလင္နဲ႔တူေပမယ့္ ဘက္တီးရီးယားအမ်ိဳးအစားအုပ္စုႀကီး(၂)ခုစလံုးထဲက ေရာဂါပိုးအေတာ္မ်ားမ်ားကိုသုပ္သင္ႏိုင္တဲ့ေဆးေတြျဖစ္ပါတယ္
အမိုင္ႏိုပင္နီစလင္ေတြဟာ အစာအိမ္ထဲကအခ်ဥ္ဓါတ္ေၾကာင့္မပ်က္စီးႏိုင္တဲ့အတြက္ ထိုးေဆးပံုစံအျပင္ စားေဆးပံုစံနဲ႔လည္းထုတ္လုပ္ႏိုင္တဲ့ပင္နီစလင္အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္
ဒါေပမယ့္ဒီေဆးေတြဟာ beta-lactamase အင္ဇိုင္းနဲ႔ထိေတြ႕ရင္ပ်က္စီးသြားတတ္တဲ့အတြက္ beta-lactamase အင္ဇိုင္းကိုဟန္႔တားႏိုင္တဲ့ေဆးတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔တြဲဖက္ကုသသင့္တဲ့ေဆးအမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္
အမိုင္ႏိုပင္နီစလင္အုပ္စုထဲကေဆးေတြကို အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းအေပၚပိုင္းေရာဂါေတြနဲ႔ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းေအာက္ပိုင္းေရာဂါေတြကိုကုသရာမွာအသံုးျပဳႏိုင္သလို ႏွလံုးေယာင္ျခင္း အေရျပားေရာဂါေတြနဲ႔ ဆီးလမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာေရာဂါေတြကိုကုသတဲ့အခါမွာအသံုးျပဳေလ့ရွိပါတယ္
အမိုင္ႏိုပင္နီစလင္(aminopenicillins)အုပ္စု ထဲမွာ
- အေမာက္ဇီစလင္(amoxicillin) နဲ႔
- အမ္ပီစလင္(ampicillin) တို႔ပါဝင္ပါတယ္
(3) ဆူဒိုမိုးနပ္အမ်ိဳးအစားပိုးေတြကိုသုပ္သင္ႏိုင္တဲ့ပင္နီစလင္(antipseudomonal penicillins)အုပ္စု
ဒီပင္နီစလင္အုပ္စုထဲကေဆးေတြဟာ ရိုးရိုးပင္နီစလင္ေတြနဲ႔ အမိုင္ႏိုပင္နီစလင္ေတြရဲ႕အာနိသင္ေတြအျပင္ pseudomonas အမ်ိဳးအစားဘက္တီးရီးယားပိုးေတြ အူလမ္းေၾကာင္းမွာဒုကၡေပးတတ္တဲ့ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြနဲ႔ Klebsiella လို႔ေခၚတဲ့ ဘက္တီးရီးယားပိုးအမ်ိဳးအစားေတြကိုပါ သုပ္သင္ႏိုင္တဲ့ေဆးေတြျဖစ္ပါတယ္
ဒီအုပ္စုထဲကပင္နီစလင္ေတြဟာလည္း အုပ္စု(၂)အမိုင္ႏိုပင္နီစလင္ေတြလိုပဲ beta-lactamase အင္ဇိုင္းနဲ႔ထိေတြ႕ရင္ေတာ့ပ်က္စီးသြားတတ္တဲ့အတြက္ beta-lactamase အင္ဇိုင္းကိုဟန္႔တားႏိုင္တဲ့ေဆးတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔တြဲဖက္ကုသသင့္တဲ့ပဋိဇီဝေဆးအမ်ိဳးအစားေတြျဖစ္ပါတယ္
ဒီအုပ္စုထဲကပင္နီစလင္ေတြကို aminoglycosides အုပ္စုထဲကပဋိဇီဝေဆးေတြနဲ႔ တြဲဖက္ကုသျခင္းအားျဖင့္ ေဆးအာနိသင္ပိုမိုထိေရာက္ၿပီး ေရာဂါပိုးေတြေဆးယဥ္ပါးမႈမျဖစ္ေအာင္လည္း ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္
ဆူဒိုမိုးနပ္အမ်ိဳးအစားပိုးေတြကိုသုပ္သင္ႏိုင္တဲ့ပင္နီစလင္(antipseudomonal penicillins)အုပ္စု ထဲမွာပါဝင္တဲ့ေဆးေတြကေတာ့
- ကာဘယ္နီစလင္(carbenicillin)
- ပစ္ပါစလင္(piperacillin) နဲ႔
- တစ္ကာစလင္(ticarcillin) တို႔ျဖစ္ပါတယ္
(4) beta-lactamase inhibitors အုပ္စု
တစ္ခ်ိဳ႕ေရာဂါပိုးေတြဟာပဋိဇီဝေဆးေတြရဲ႕ဓါတုဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ပံုကိုဖ်က္ဆီးပစ္ႏိုင္တဲ့ Beta-lactamases အင္ဇိုင္းကိုထုတ္လႊတ္ႏိုင္ၾကပါတယ္ အဲဒီပိုးေတြေၾကာင့္ေရာဂါျဖစ္လာရင္ အျခားပင္နီစလင္ေတြနဲ႔ေဆးမတိုးတဲ့အတြက္ beta-lactamase inhibitors အုပ္စုပင္နီစလင္ေတြကိုအစားထိုးအသံုးျပဳၾကရပါတယ္
beta-lactamase inhibitors အုပ္စုဝင္ ေဆးေတြကေတာ့
- Clavulanic acid
- sulbactam နဲ႔
- tazobactam တို႔ျဖစ္ပါတယ္
(5) ဖ်က္ဆီးမႈဒါဏ္ခံႏိုင္တဲ့(penicillinase resistant penicillins) အုပ္စု
ပင္နီစလင္ေဆးတစ္မ်ိဳးတည္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္အခါခါထပ္တလဲလဲအသံုးျပဳေနရင္ ဘက္တီးရီးယားေရာဂါပိုးေတြဟာ အဲဒီပင္နီစလင္ေဆး ကိုဖ်က္ဆီးပစ္ႏိုင္တဲ့ Penicillinase အင္ဇိုင္းကိုထုတ္လုပ္ႏိုင္လာၾကပါတယ္ အဲဒီအခါမွာသံုးစြဲေနက် ပင္နီစလင္ေဆးကိုပဲဆက္သံုးရင္ ေရာဂါပိုးေတြက Penicillinase အင္ဇိုင္းကိုထုတ္လုပ္ၿပီးးဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္ၾကတဲ့အတြက္ ေရာဂါကိုထိေရာက္ေအာင္မကုႏိုင္ေတာ့ပါဘူး အဲဒီလိုျဖစ္တာကိုေဆးယဥ္ပါးတယ္လို႔ေခၚပါတယ္ အဲဒီပိုးေတြေၾကာင့္ေရာဂါျဖစ္လာရင္ ရိုးရိုးပင္နီစလင္ေတြနဲ႔ေဆးမတိုးတဲ့အတြက္ ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြရဲ႕ဖ်က္ဆီးမႈဒါဏ္ကိုခံႏိုင္တဲ့ (penicillinase resistant penicillins) အုပ္စုပင္နီစလင္ေတြကိုေျပာင္းလဲအသံုးျပဳရပါတယ္
ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြရဲ႕ဖ်က္ဆီးမႈဒါဏ္ကိုခံႏိုင္တဲ့(penicillinase resistant penicillins) အုပ္စုထဲမွာ
- ေအာက္ဇာစီလင္(oxacillin)
- ဒိုင္ကေလာက္ဇာစီလင္(dicloxacillin) နဲ႔
- နက္ဖ္စီလင္(nafcillin) တို႔ပါဝင္ပါတယ္
အျခားေသာပဋိဇီဝေဆးမ်ားကိုေလ့လာရန္LINK ကိုႏွိပ္ပါ ===>> LINK
