အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္တဲ့
ေႀကာင္မ်ားနဲ႕ပတ္သက္တဲ့ သိေကာင္းစရာမ်ား(geriatrics cat)
အခ်ိန္မွန္ကာကြယ္ေဆးေတြထိုးႏွံျပီး
အိမ္မွာစနစ္တက် ျပဳစုေမြးျမဴထားတဲ့ေႀကာင္ေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ အသက္(၁၅)ႏွစ္ေလာက္အထိ
အသက္ရွင္ႏိုင္ႀကပါတယ္ … တစ္ခ်ိဳ႕ေႀကာင္ေတြဆို အသက္(၂၀)ေလာက္အထိရွင္ႏိုင္ႀကေပမယ့္ အင္မတန္ရွားပါတယ္
…. ျဖစ္သလို ဂရုမစိုက္ပဲေမြးထားတဲ့ေႀကာင္ေတြကေတာ့ မေတာ္တဆထိခိုက္မႈေတြ … ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈေတြ
ကပ္ပါးေရာဂါစဲြကပ္ခံစားရမႈေတြနဲ႕ .. ပိုးသတ္ေဆးအဆိပ္သင့္မႈေတြေႀကာင့္ ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္
အသက္(၆)ႏွစ္ေလာက္မွာပဲ ေသဆံုးႀကရတာကမ်ားပါတယ္ …… ေႀကာင္ရဲ႕အသက္(၇)ႏွစ္ အရြယ္ ေရာက္လာျပီဆိုရင္
အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္ျပီလို႔ဆိုႏိုင္ပါျပီ … ဒီအရြယ္မွာ premature
aging လို႕ေခၚတဲ့
အခ်ိန္မတိုင္ခင္ အိုမင္းရင့္ေရာ္မႈမျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ျပဳစုေပးရမယ့္ကိစၥေလးေတြကို
ေဆာင္ရြက္ေပးသင့္ပါတယ္ …. ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာဖိစီးမႈေတြမရွိေအာင္ျပဳလုပ္ေပးရပါမယ္
…… အာဟာရျပည့္၀တဲ့ အစာကိုေရြးခ်ယ္ေကၽြးေမြးေပးရပါမယ္ … တစ္ႏွစ္မွာ အနည္းဆံုးတစ္ႀကိမ္ေတာ့
ေဆးစစ္ေပးသင့္ပါတယ္ … က်န္းမာေရးခ်ဴခ်ာရင္ေတာ့ (၃)ႀကိမ္ခန္႔စစ္ေဆးႀကည့္ သင့္ပါတယ္
…
annual geriatric checkup … လို႕ေခၚတဲ့ ႏွစ္စဥ္က်န္းမာေရးစစ္ေဆးတဲ့အခါမွာ
တိရစာၦန္ေရာဂါကုဆရာ၀န္က … ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာစစ္ေဆးမႈေတြ … ေသြးအတြင္းပါ၀င္ပစၥည္းမ်ားရဲ႕ေျပာင္းလဲမႈအေျခအေနေတြ
… ေသြးရဲ႕ဓါတ္သဘာ၀ ေျပာင္းလဲမႈအေျခအေနေတြနဲ႕ … ဆီး၀မ္းစစ္ေဆးမႈေတြကိုျပဳလုပ္ေပးမွာျဖစ္ပါတယ္
… ေတြ႕ရွိတဲ့ ရလာဒ္အေျဖေပၚမွာမူတည္ျပီးေတာ့ လိုအပ္ရင္ အသည္းနဲ႕ေက်ာက္ကပ္ရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္မႈအေျခအေနေတြကို
စစ္ေဆးသင့္ရင္စစ္ေဆးပါလိမ့္မယ္ … လိုအပ္ရင္ .. ရင္ေခါင္းပိုင္းကို ဓါတ္မွန္ရိုက္ျခင္းနဲ႕
ႏွလံုးရဲ႕ေဆာင္ရြက္မႈေတြမွန္မမွန္ကို (E.C.G) စက္နဲ႕စစ္ေဆးပါလိမ့္မယ္ … တစ္ခ်ိဳ႕
တိရစာၦန္ေရာဂါကုေဆးခန္းေတြမွာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္တိုင္းတာျခင္းကိုပါေဆာင္ရြက္ေပးႀကပါတယ္
… ေႀကာင္ရဲ႕အသက္အရြယ္အိုမင္းမႈအေပၚ ထိမ္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္တဲ့လုပ္ငန္းမွာ ေသြးအတြင္း သိုင္းရိြဳက္ေဟာ္မုန္းပမာဏဘယ္ေလာက္အထိျမင့္တက္ေနျပီလဲဆိုတာကို
စစ္ေဆးႀကည့္ဖို႕လည္း အေရးႀကီးပါတယ္ .. ေနာက္ျပီးေတာ့ ေႀကာင္ေတြအသက္ႀကီးလာရင္ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးတဲ့ေရာဂါအျဖစ္မ်ားလာတာေႀကာင့္
Early Renal Disease Healthscreen (ERD) လို႕ေခၚတဲ့နည္းနဲ႕ ဆီးအတြင္းမွာ Albumin
လို႕ေခၚတဲ့ ပရိုတိန္းဓါတ္ပါ၀င္ေနမႈကိုစစ္ေဆးႀကည့္လိုက္ရင္ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးတဲ့ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈရွိမရွိ
ႀကိဳတင္သိရွိႏိုင္ပါတယ္ … လိုအပ္ရင္ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈေတြကို အခ်ိန္မီျပဳလုပ္ထားႏိုင္ပါတယ္
….
ဒီလိုစနစ္တက်စစ္ေဆးႏိုင္ရင္ေတာ့
အေကာင္းဆံုးပါပဲ … ဒါေပမယ့္ အေျခအေနအေႀကာင္းေႀကာင္းေႀကာင့္ က်န္းမာေရးစစ္ေဆးမႈမျပဳႏိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာ့
ေအာက္မွာေဖာ္ျပထားတဲ့အခ်က္ေတြကို သတိထားေစာင့္ႀကည့္ဖို႕ အႀကံျပဳပါတယ္ ……..
ကိုယ့္ရဲ႕ေႀကာင္ကေလးဟာ
…………
(၁)အစားအေသာက္ပ်က္ျပီး
ခ်က္ခ်င္းပိန္သြားရင္
(၂)ေခ်ာင္းဆိုးျပီး….
အသက္ရႈျမန္ရင္…. ေမာလြယ္ရင္….
(၃)အားအင္ခ်ည့္နဲ႕ျပီး
အသြားအလာခက္ခဲမႈရွိရင္
(၄)ေရခဏခဏဆာျပီး
ဆီးခဏခဏသြားရင္
(၅)၀မ္းခ်ဳပ္ရင္….
၀မ္းပ်က္ရင္
(၆)ကိုယ္ခႏၵာရဲ႕
သဘာ၀အေပါက္ေတြကတစ္ဆင့္ ေသြးေရာင္ျပည္ေရာင္အရည္ေတြထြက္ရင္
(၇) ကိုယ္ခႏၵာရဲ႕
တစ္ေနရာရာမွာ သဘာ၀မဟုတ္တဲ့ အဖုအႀကိတ္ေတြထြက္ေပၚလာရင္
(၈) ထူးဆန္းတဲ့
အမူအက်င့္ေတြျဖစ္လာရင္ ……
အထက္ပါအေျခအေနမ်ိဳးေတြ
ေတြ႕လာရရင္ေတာ့ တိရစာၦန္ေရာဂါကုဆရာ၀န္နဲ႕ ျပသျပီး လိုအပ္တဲ့ကုသမႈေတြကိုခံယူသင့္ပါတယ္လို႕
အႀကံျပဳတင္ျပလိုက္ပါတယ္ …… …………..ရြင္လန္းခ်မ္းေျမ႕ႀကပါေစ …………
